वैकल्पिक राजनीतिका दुई फरक–फरक धार आज एउटै बाटोमा मिसिँदै छन्। राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र विवेकशील साझा पार्टीबीच लामो संवाद, विचार आदान–प्रदान र विश्वासको थुप्रो परीक्षणपछि आज दिउँसो २ बजे राष्ट्रिय सभागृहमा ऐतिहासिक एकता घोषणा हुँदैछ।
राजनीतिक भूगोलमा अहिले एउटा नयाँ आकृति बनिँदैछ—वैकल्पिक शक्तिको विखण्डन होइन, ध्रुवीकरण र एकीकृत मोर्चा।
१३ वर्षको अभियान–यात्रा र ४० महिनाको उदय : दुई बगैंचाका फूल आज एउटै मालामा
विवेकशील अभियान २०६९ सालमा उज्ज्वल थापाको नेतृत्वमा सुरु भएको थियो। २०७० मा दल बनेर चुनावी मैदानमा उत्रियो।
रास्वपा भने २०७९ असार ७ मा जन्मिएको तुलनात्मक रूपमा नयाँ तर तीव्र प्रभावशाली शक्ति हो।
आज दुवै दल एउटै मंचमा उभिँदैछन्—
विवेकशील साझाको अध्यक्ष समीक्षा बास्कोटा
महासचिव रञ्जु दर्शना
रास्वपाका कार्यवाहक सभापति डीपी अर्याल
र नेताहरूको उपस्थितिमा पार्टी–एकताको औपचारिक घोषणा हुनेछ।
सहकारी प्रकरणमा जेलमा रहेका सभापति रवि लामिछाने एकता प्रक्रियाको “अनुपस्थित–उपस्थित” केन्द्रबिन्दु बनेका छन्।
पार्टी नाम, चुनाव चिन्ह र नेतृत्व—सबै रास्वपाकै रहनेछन्
विवेकशील साझाले एक–एक बुँदामा जटिल बार्गेनिङ नगरी निष्कपट रूपमा स्वीकार गरेको पक्ष नेताहरूले बताइरहेका छन्।
एकता घोषणामा विवेकशील साझाले आफ्नो विपत् कोषको ३३ लाख रुपैयाँ रास्वपामा हस्तान्तरण गर्ने कार्यक्रम पनि छ।
एकता कसरी सम्भव भयो ?—बूढानीलकण्ठदेखि अमेरिकासम्मको सम्वादको डोरी
रास्वपा संवाद समितिका संयोजक डा. स्वर्णिम वाग्ले र दिवंगत उज्ज्वल थापाबीचको सम्बन्ध दशकौं पुरानो।
त्यही मित्रता, वैचारिक सामिप्यता र वैकल्पिक राजनीति–प्रति समान आस्था आजको एकता प्रक्रियाको मौन आधार बनेको नेता स्वयम् स्वीकार्छन्।
जेठ १८ मा उज्ज्वल स्मृति कार्यक्रममा डीपी अर्यालले दियो बल्यो– एकताको प्रस्ताव
विवेकशील साझाका उपाध्यक्ष प्रकाशचन्द्र परियारले त्यो प्रस्तावलाई दिशा दिए
रवि लामिछाने कारागारमा हुँदा उहाँलाई भेट्न पुगेको क्षणले दुई दल बीचको भावनात्मक दूरी पनि घटायो
जेनजी आन्दोलनपछि देशभर नयाँ–पुराना वैकल्पिक समूहबीच “बृहत्तर एकता” को आकांक्षा बलियो बन्दै गएको थियो।
पाँच चरणको संवादपछि टुंगिएको एकता
वार्ता टोली:
रास्वपा : डा. स्वर्णिम वाग्ले, विपीन आचार्य, शिशिर खनाल
विवेकशील साझाः प्रकाशचन्द्र परियार, रञ्जु दर्शना
विवेकशील साझाको केन्द्रीय समितिमा सर्वसम्मत अनुमोदन—३५ मध्ये २५ उपस्थित, ६ भर्चुअल, ३ जनाको लिखित सहमति।
उज्ज्वल थापाको स्मृतिदिवस (जेठ १८) दुवै पार्टीले संयुक्त रूपमा मनाउने सहमति गरेको छ।
एकताको विवाद र असन्तोष पनि निस्तेज छैन
विवेकशील साझाभित्र केही आवाज एकताको विपक्षमा छन्—पूर्व सांसद रमेश पौडेल र नेता आशुतोष तिवारीले सार्वजनिक असहमति जनाएका छन्।
तर पार्टीभित्र सक्रिय संरचनाले भने उनीहरूलाई “अब गैर–क्रियाशील” भनेर व्याख्या गरेको छ।
तैपनि, वैकल्पिक राजनीतिको इतिहासमा प्रत्येक एकताले केही प्रश्न र केही आशा सँगै ल्याउँछ—यसपटक पनि त्यही चक्र織िँदैछ।
आज के हुने ?
राष्ट्रिय सभागृहमा संयुक्त कार्यक्रम
उच्च नेतृत्वका सम्बोधन
पार्टी एकता घोषणा
विवेकशील साझाको विपत् कोषसमेत एकीकृत संरचनामा हस्तान्तरण
रास्वपा नेतृत्वमा दुवै पार्टीको नयाँ यात्रा आरम्भ
वैकल्पिक राजनीति यसैगरी बलियो हुन्न। तर कहिलेकाहीँ समय स्वयंले बनाउने मोडहरू हुन्छन्।आजको एकता त्यही मोड—जहाँ दुई धारहरू मिलेर एउटा ठूलो नदी बन्न गएको अनुभूति राजनीतिक वृत्तमा छाउँदैछ।
